poniedziałek, 31 sierpnia 2020

W których osiedlach kupimy gotowe mieszkania

 W których inwestycjach deweloperzy oferują ukończone mieszkania? Jakie lokale można w nich jeszcze kupić? W jakich cenach? Budowa jakich projektów dobiega już końca? Jakie mieszkania są w nich dostępne? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl

Paweł Ruszczak, p.o. prezesa Develia SA.

Duże zainteresowanie klientów naszą ofertą sprawia, iż praktycznie nie posiadamy gotowych mieszkań. Ostatnie lokale z terminem oddania na ten rok oraz początek 2021 roku można znaleźć w takich projektach jak Bastion Wałowa w Gdańsku, Mały Grochów w Warszawie, czy Osiedle Kamienna 145 we Wrocławiu. W zależności od miasta i inwestycji w ofercie dostępne są mieszkania o powierzchni od 27 mkw. w cenie od 8 tys. zł/mkw.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

Wśród gotowych mieszkań oraz tych z krótkim terminem do odbioru kluczy, mamy w sprzedaży głównie lokale o dużych metrażach. W Warszawie dostępnych jest 8 gotowych mieszkań w inwestycji Osiedle Warszawa Aleje Jerozolimskie o powierzchni od 72 mkw. do 100 mkw., których ceny zaczynają się od 6 800 zł/mkw. Niebawem klucze odbierać będą mogli również klienci zainteresowani zakupem w innych dwóch warszawskich inwestycjach – Centro Ursus, gdzie pozostały mieszkania o metrażu 78 mkw.-87 mkw. i Nowa Grochowska, gdzie dostępne są lokale o powierzchni 57 mkw.-130 mkw.

W Łodzi gotowe mieszkania mamy w sprzedaży w osiedlu Pomorska Park, są to lokale liczące od 69 mkw. do 84 mkw., które oferujemy w cenie od 5700 zł/mkw. Wkrótce wprowadzić będzie się też można do Apartamentów Drewnowska 43, w ofercie których mamy lokale o powierzchni 57 mkw.-93 mkw., a ceny zaczynają się od 5 600 zł/mkw.

Klienci poszukujący mieszkań dostępnych od ręki lub z krótkim okresem zakończenia realizacji w katowickiej ofercie mogą wybierać spośród 96 lokali o metrażach od 42 mkw. do 68 mkw. na osiedlu Nowy Brynów w cenie od 5 700 zł/mkw.

W Krakowie z gotowych mieszkań dostępne są już tylko trzy i czteropokojowe lokale wielkości ponad 60 mkw. w osiedlu Atal Kliny Zacisze w cenie od 6 000 zł/mkw. Drugi etap tego osiedla jest już bliski ukończenia, a w ofercie są mieszkania od 42 mkw. do 105 mkw. W Krakowie mamy ponadto lokale w Bagry Park Apartamenty Inwestycyjne o wielkości od 24 mkw. do 43 mkw. w cenie od 8 300 zł/mkw. brutto.

W trójmiejskiej ofercie pozostało już tylko jedno gotowe, 77 metrowe mieszkanie w cenie 8 000 zł/mkw. w osiedlu Przystań Letnica. We Wrocławiu takie lokale kupić można w projekcie Krakowska 37 o metrażu 31 mkw.- 63 mkw. w cenie od 6 300 zł/mkw. netto, a w Warszawie w inwestycji Nowa Grochowska Mikroapartamenty Inwestycyjne o metrażu 24 mkw.-42 mkw. w kwocie od 8 535 zł/mkw. z wykończeniem pod klucz.

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Gotowe lokale mamy w Warszawie w prestiżowym apartamentowcu z recepcją i podziemnym parkingiem - Jerozolimskie Invest. Nowoczesne, eleganckie, modnie i funkcjonalnie urządzone, wyposażone w telewizję satelitarną, Wi Fi i klimatyzację, apartamenty inwestycyjne o powierzchni od 23 mkw. do 61 mkw., składają się z salonu z aneksem kuchennym i łazienki, a większe mają dodatkową sypialnię. Można je kupić w cenie od 275 500 zł.

W październiku br. dobiegnie końca budowa osiedla Nowe Tysiąclecie w Katowicach, w którym zostało do kupienia 28 mieszkań o metrażu od 48 mkw. do 78 mkw. mkw. w cenie od 6 650 do 8 150 za mkw., a 15 lokali o metrażach od 34 mkw. do 137 mkw. w cenie od 6 375 do 8 560 za mkw. jest zarezerwowanych. Położone w bardzo dobrej lokalizacji osiedle, blisko centrum, obok Parku Śląskiego, niedaleko planetarium i stadionu, od początku cieszy się dużym powodzeniem. W kompleksie, który powstaje od 2016 roku będzie łączne pięć wieżowców z ponad 615 mieszkaniami.

W prestiżowej inwestycji Hanza Tower w centrum Szczecina, której budowa również wkrótce zostanie ukończona, sprzedaliśmy już około 85 proc. apartamentów. Mamy w ofercie jeszcze apartamenty o metrażu od 22 mkw. do 221 mkw. Ceny uzależnione są od tego, na jakiej wysokości 27 piętrowego wieżowca znajduje się apartament i wynoszą  od 8 730 zł do 16 980 zł  za lokale usytuowane na najwyższym piętrze.

W warszawskiej inwestycji Willa Wiślana zostało nam też jeszcze 15 mieszkań i ostatnie 3 lokale wykończone pod klucz w Osiedlu Bliska Wola.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Gotowe mieszkania stanowią zaledwie 3 proc. całej oferty. Są to pojedyncze lokale, w większości trzypokojowe oraz pojedyncze mniejsze mieszkania w kilkunastu inwestycjach w Warszawie. Gotowe do odbioru będą jeszcze w tym roku lokale w inwestycji City Sfera we Włochach, w III/IV kw. br. w projekcie Forum Wola. Takie mieszkania oferujemy też w projektach na warszawskim Tarchominie, Pradze, w Ursusie i Wilanowie. Ceny mieszkań uzależnione są od inwestycji. Najniższe stawki obowiązują na Tarchominie w Osiedlu Życzliwa Praga, gdzie można kupić lokal w cenie od 7 500 zł/mkw., we Włochach w City Sfera – od 8 700 zł/mkw., w Ursusie w inwestycji Mój Ursus od 7 999 zł/mkw., na Pradze w projekcie Praga Arte od 8 700 zł/mkw., na Woli w Forum Wola od 8 899 zł/mkw. oraz w inwestycji Apartamenty Królewskie w Wilanowie od 12 300 zł/mkw.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest 

W ofercie mamy obecnie gotowe mieszkania w dwóch inwestycjach. Pierwsza z nich to Apartamenty Okopowa 59A na warszawskiej Woli, a druga Warszawski Świt zlokalizowana na pograniczu Pragi Północ i Targówka. Ostatnie apartamenty na Woli mamy w metrażach od 43 mkw. do 113 mkw. Ceny w tej inwestycji zaczynają się od 548 tys. zł. Z kolei na oddanym do użytkowania w lipcu br. osiedlu Warszawski Świt pozostało jeszcze kilka mieszkań o powierzchni od 56 mkw. do 99 mkw. Ceny gotowych mieszkań w standardzie deweloperskim zaczynają się od 483 tys. zł.

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska

Aktualnie mamy w budowie mieszkania w kilku projektach w Warszawie i Krakowie. W sumie w ofercie znajduje się ponad 300 lokali. Natomiast z gotowych mieszkań został nam już jedynie ostatni lokal w znakomicie przyjętym przez rynek, pierwszym etapie osiedla Omulewska 26 w Warszawie.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

W ubiegłym tygodniu podpisaliśmy umowę na ostatnie gotowe mieszkanie w gdańskiej inwestycji Wolne Miasto. Dwie kolejne inwestycje są już na ukończeniu i lokale będą przekazywane klientom na początku przyszłego roku. W inwestycji Moja Północna na warszawskim Tarchominie dostępne są jeszcze mieszkania dwupokojowe o powierzchni 38 mkw.- 40 mkw. i trzypokojowe od 65 mkw. do 71 mkw., w cenie od  7 800 zł/mkw.

W apartamentowej inwestycji Przy Arsenale położonej w sąsiedztwie warszawskiej Starówki mamy jeszcze kilka lokali jedno i dwupokojowych oraz kilka apartamentów o wielkości 100 mkw. z widokiem na panoramę miasta.  

Agata Zambrzycka, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Aria Development

Obecnie realizujemy trzy projekty i przymierzamy się do rozpoczęcia nowej inwestycji w Rembertowie. Osiedle Natura w Wieliszewie jest na ukończeniu, a cała pula 300 mieszkań w każdym z 3 etapów została sprzedana przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie.

Mamy jeszcze dostępne gotowe mieszkania w Osiedlu Łomianki, jednak zostało ich już tylko trzy o powierzchni 102 mkw., 95 mkw. i 82 mkw. w cenach 499 500 zł, 463 000 zł i 415 000 zł. Budowa tego etapu osiedla zakończyła się wiosną tego roku, a pozwolenie na użytkowanie uzyskaliśmy w lipcu br.

Karolina Guzik, manager ds. sprzedaży w spółce mieszkaniowej Skanska

Obecnie realizujemy inwestycje w trzech atrakcyjnych lokalizacjach na terenie Warszawy: Mokotów, Gocław oraz pogranicze Żoliborza i Bielan. W drugim etapie mokotowskiego osiedla Holm House dostępne mamy wyjątkowe mieszkania zlokalizowane na wyższych piętrach, o powierzchni od 60 do 116 mkw. To głównie lokale trzy, cztero, a nawet pięciopokojowe. O ich wyjątkowym charakterze stanowią przede wszystkim obszerne tarasy, na których można nawet stworzyć swój własny ogródek, a także wysokie sufity, dzięki czemu mieszkania są niezwykle przestronne. Ogromnym atutem jest również lokalizacja blisko biznesowego centrum Warszawy oraz łatwy dostęp do komunikacji miejskiej – jedynie 5 minut do najbliższego przystanku metra.

W trzecim etapie Osiedla Mickiewicza posiadamy w ofercie  lokale, z których mieszkańcy będą mogli podziwiać widok pięknie zachowanego starodrzewia, a także spokojnie wypoczywać na tarasie umieszczonym od wewnętrznej strony patio. Dostępne lokale można znaleźć w przedziale od 68 do 133 mkw.

Z kolei mieszkanie o największym metrażu w naszej ofercie czeka na właściciela w Jaśminowym Mokotowie. To ciche i spokojne mieszkanie, znajdujące się na osiedlu pełnym zieleni, mierzy 140 mkw. Ponadto w zyskującej na popularności, warszawskiej dzielnicy Gocław w pierwszym etapie osiedla Park Skandynawia dysponujemy stumetrowym, przestronnym lokalem  z ponadstandardowo dużymi oknami skierowanymi na trzy strony świata. 

Cezary Grabowski, dyrektor sprzedaży i marketingu Bouygues Immobilier Polska

Gotowe mieszkania dostępne są w inwestycji Centreville we Wrocławiu oraz Cerisier Résidence w Poznaniu. Centreville to prestiżowy apartamentowiec zlokalizowany w samym centrum miasta, na granicy klimatycznego Nadodrza, tuż nad rzeką. Wśród mieszkań wyróżniają się luksusowe dwupoziomowe apartamenty z podwójnymi tarasami. Z kolei Cerisier Résidence to kameralny, trzypiętrowy budynek z podziemną halą garażową, który położony jest w dzielnicy Grunwald. W obu budynkach znajdują się eleganckie hole wejściowe i portale drzwiowe.

W Centreville aktualnie dostępne są mieszkania o powierzchni od 63 mkw. do 140 mkw. Ceny zaczynają się od 9 900  zł za mkw. W Cerisier Résidence w ofercie mamy mieszkania o metrażu od 61 mkw. do 89 mkw. w cenie od 7250 zł za mkw.

W tym roku planujemy oddać do użytku ponad 600 mieszkań w Warszawie. Niebawem będą gotowe mieszkania i domy w pięciu naszych osiedlach w Warszawie i jednym we Wrocławiu. Prawdopodobnie wszystkie zakończą się przed upływem bieżącego lub w pierwszej połowie przyszłego roku. W inwestycji Forêt na warszawskiej Białołęce kupić można trzypokojowy lokal w kwocie od 399 900 zł. Dostępne są jeszcze mieszkania o powierzchni 57 - 84 mkw.  W kameralnym projekcie Vitalité w Wilanowie w sprzedaży są mieszkania o metrażu 57 - 97 mkw. W rodzinnym Osiedlu Orso w Ursusie  można kupić ostatnie mieszkania w cenie od 7661 zł mkw. Na warszawskiej Pradze w inwestycji Wileńska Express dostępny jest ostatni apartament premium o wielkości 165 mkw. w cenie 10 000 zł/mkw. W projekcie Villa de Charme na Bemowie ostatnie domy szeregowe o powierzchni 162 mkw. położone 500 metrów od planowanej stacji metra oferujemy w cenach od 7129 zł za mkw.  

W inwestycji Zajezdnia Wrocław w Nadodrzu we Wrocławiu mamy natomiast w sprzedaży mieszkania pod wynajem i na własne potrzeby o metrażu 27- 56 mkw. w kwocie od 269 900 zł.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Gotowe lokale mamy obecnie do zaoferowania w inwestycji Nowe Rokitki w Tczewie, gdzie proponujemy lokale trzy i czteropokojowe o powierzchni od 50 mkw. do 77 mkw. Cena mieszkań trzypokojowych zaczyna się od 280 tys. zł, a czteropokojowych od 327 tys. zł brutto. Z kolei w Gdańsku proponujemy gotowe mieszkania w Osiedlu Foresta oraz Zielone. W pierwszej inwestycji lokale dwupokojowe są dostępne od 435,5 tys. zł, trzypokojowe od 629,5 tys. zł, a czteropokojowe od 980,5 tys. zł brutto. Ich metraże mieszczą się w przedziale od ok. 44 mkw. do 122 mkw. Natomiast na Osiedlu Zielonym mieszkania dwupokojowe można kupić w kwocie od 445 tys. zł, a czteropokojowe od 486 tys. zł brutto. Ich powierzchnie mieszczą się w przedziale od 68 mkw. do 78 mkw. Liczba pokoi może ulec zmianie w drodze indywidualnych zmian aranżacyjnych.



DOMPRESS

środa, 19 sierpnia 2020

Czy deweloperzy będą budować mieszkania dla inwestorów instytucjonalnych

 Czy deweloperzy biorą pod uwagę współpracę z inwestorami instytucjonalnymi, budującymi portfele mieszkań na wynajem? Czy firmy zakładają możliwość pakietowej sprzedaży mieszkań albo realizację całych budynków z lokalami pod wynajem dla funduszy inwestycyjnych, jeśli popyt detaliczny okazałby się słabszy? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl 

  

Bartosz Kalinowski, dyrektor zarządzający w spółce mieszkaniowej Skanska

Formuła B2B nie jest nam obca. Jako część grupy Skanska znamy reguły rządzące w tego rodzaju biznesie oraz standardy wykonywania transakcji, dzięki czemu jesteśmy przewidywalnym partnerem dla funduszy. Dla inwestorów końcowych, którzy chcieliby nabyć pakiet czy budynek fakt, że transakcja będzie się odbywała w standardowych, przewidywalnych warunkach ma ogromne znaczenie. 

Współpraca z inwestorami instytucjonalnymi to kierunek rozwoju, który w spółce mieszkaniowej Skanska bierzemy pod uwagę. Co więcej, to już się dzieje. W tej chwili posiadamy w ofercie projekt w centrum Poznania na ponad 300 mieszkań na wynajem. Zrealizujemy go wspólnie z naszymi dwoma siostrzanymi spółkami z grupy Skanska: biurową i budowlaną.

Jesteśmy otwarci na współpracę zarówno na zasadzie sprzedaży pakietowej, jak i budowy całych budynków pod wynajem. Jesteśmy także zainteresowani partnerstwem w procesie inwestycyjnym, polegającym na dewelopowaniu gruntów, które należą do funduszy lub inwestorów, pod budownictwo mieszkaniowe na wynajem. Oferujemy nasze bogate doświadczenie i know-how w zakresie projektowania i realizacji.

Mirosław Kujawski, członek zarządu Develia S.A.   

Nie zakładamy, aby popyt na mieszkania w najbliższych latach szczególnie się zmienił, a tym samym, żeby konieczna była zmiana profilu działalności, choć oczywiście na bieżąco obserwujemy to co dzieje się na rynku i jesteśmy otwarci na ewentualne rozmowy z funduszami. 

Należy zaznaczyć, że potrzeby mieszkaniowe Polaków wciąż są bardzo duże. Według danych Eurostatu za 2019 rok, wciąż jesteśmy w ogonie Europy, jeśli chodzi o warunki lokalowe. Ponad 37 proc. Polaków mieszka w przeludnionych lokalach. Dlatego można spodziewać się, że w najbliższych latach popyt na mieszkania nadal będzie utrzymywał się na wysokim poziomie. Tym bardziej, że w Polsce dominuje bardzo mocne przywiązanie do własności, a posiadanie mieszkania traktowane jest jako inwestycja i świadczy o pozycji społecznej. 

W Szwajcarii około 50 proc. mieszkań jest wynajmowanych, w Niemczech i Danii około 40 proc., a w Polsce po cenach rynkowych wynajmowanych jest tylko 5 proc. mieszkań. Kolejne około 11 proc. Polaków mieszka w lokalach, za które płaci obniżony czynsz lub korzysta z bezpłatnego zakwaterowania. Oznacza to że około 84 proc. Polaków mieszka we własnych mieszkaniach. Oczywiście należy spodziewać się, że osób wynajmujących mieszkania będzie przybywać, jednak upłyną lata zanim ta sytuacja znacząco się zmieni. Aby tak się stało, mentalność Polaków też musi się zmienić. Pomógłby temu także spadek cen najmu. Obecnie, szczególnie w większych miastach, czynsz za wynajem mieszkania jest wyższy niż rata spłaty kredytu za mieszkanie w podobnym metrażu i lokalizacji.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

Rosnące zapotrzebowanie na lokale pod wynajem to trend silnie oddziałujący na sektor deweloperski. Zakupy inwestycyjne odpowiadają za znaczną część popytu, lecz wciąż są one domeną głównie osób prywatnych. W naszej ofercie jest wiele projektów dedykowanych właśnie takim nabywcom. Na ten moment nic nie wskazuje na to, aby trend ten miał się odmienić. Warto dodać, że otoczenie dla najmu instytucjonalnego w Polsce nie jest przychylne. Podmiotów, które go oferują jest niewiele. Polacy wolą posiadać mieszkania niż je wynajmować. W związku z tym obecnie realizowany model działalności firmy w oparciu o sprzedaż detaliczną pozostaje docelowym. 

Zgoła inaczej funkcjonuje rynek nieruchomości w Niemczech. Nieruchomości są kupowane przez inwestorów instytucjonalnych lokujących kapitał w całe portfele mieszkań na wynajem. Najczęściej zakup dotyczy całych osiedli. 


Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A. 

Z uwagą obserwujemy rozwój tego typu funduszy i tej formy inwestowania w nieruchomości, zresztą nie tak nowej, bo liczącej już kilka lat. Nie wykluczamy oczywiście możliwości współpracy w przyszłości z inwestorami instytucjonalnymi w różnej formie. Ale nie ukrywam, że mając na uwadze ciągle przeogromne potrzeby mieszkaniowe Polaków, i to jak ważną sprawą dla każdego z nas jest posiadanie własnego lokum oraz chęć inwestowania w mieszkania indywidualnych nadwyżek finansowych, to właśnie klienci indywidualni pozostają dla nas najważniejszymi partnerami.

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska

Nie tylko bierzemy pod uwagę współpracę z inwestorami instytucjonalnymi, ale jesteśmy już od dawna liderem na polskim rynku PRS (Private Rented Sector). Mamy na koncie już dwa duże projekty tego typu. Inwestycja Apartamety Pereca zrealizowana w 2018  roku i projekt Puławska 186, który jest obecnie w budowie zostały sprzedane do grupy  Aurec Capital. Mamy więc w portfelu 400 mieszkań realizowanych we współpracy z podmiotami profesjonalnymi, działającymi w segmencie najmu długoterminowego i wiążemy z tym rynkiem dalsze plany.  

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Nie rozważamy takiej opcji, mamy atrakcyjną ofertę mieszkań i dobrze przygotowane kanały sprzedaży. Współpraca na zasadach sprzedaży pakietowej jest zawsze mniej atrakcyjna marżowo. Dotyczy raczej deweloperów w trudnej sytuacji lub poszukujących nowych kanałów sprzedaży.

Być może niektórzy deweloperzy znajdą się w trudnej sytuacji płynnościowej, co zmusi ich do sprzedaży pewnej puli mieszkań, by tę płynność poprawić. Będą to jednak pojedyncze przypadki. Zauważamy, że pojawiają się nowi zagraniczni gracze, tak było zresztą w poprzednim kryzysie. Nie jesteśmy zainteresowani sprzedażą mieszkań takim podmiotom, bo oczekują znaczących upustów. Uważamy, że rynek naszych klientów podstawowych, osób kupujących pierwsze lub kolejne mieszkanie jest wciąż relatywnie mocny.

Edyta Kołodziej, dyrektor Sprzedaży i Marketingu w Nickel Development 

Zauważamy trend związany z zakupem mieszkań pod wynajem przez inwestorów instytucjonalnych i w rezultacie porozumienia z trójką partnerów uruchomiliśmy ofertę specjalną dla inwestorów pakietowych. Jej wartością dodaną jest bezobsługowość inwestycji - klient jest zaangażowany praktycznie tylko w wybór mieszkań i formalności związane z podpisaniem umowy. Koordynację prac i późniejsze zapewnienie ruchu ze strony najemców jest natomiast po stronie partnerów przedsięwzięcia. Oferta powstała w odpowiedzi na wzmożony ruch ze strony inwestorów i zapytania pakietowe dotyczące inwestycji ST_ART Piątkowo. Będziemy obserwować reakcje klientów i nie wykluczamy przygotowania podobnej oferty w ramach inwestycji, które planujemy realizować w najbliższej przyszłości.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

W związku z tym, że jako deweloper charakteryzujemy się elastycznością i dużą otwartością na nowe możliwości, wszystkie okazje rynkowe mogą spotykać się z naszym zainteresowaniem. Mamy już doświadczenie w sprzedaży pakietowej i chętnie będziemy rozwijać się w nowych kierunkach.


Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest  

Misją Home Invest jest budowa i sprzedaż mieszkań. Obecnie realizujemy 5 inwestycji na terenie Warszawy. W sprzedaży mamy aktualnie ponad 400 mieszkań. Skupiamy się przede wszystkim na klientach indywidualnych, ale nie wykluczamy także współpracy z inwestorami instytucjonalnymi. Biorąc pod uwagę naszą ofertę mieszkaniową i posiadany bank ziemi, zasady takiej współpracy byłby rozpatrywane indywidualnie. 

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic 


Konieczność izolacji w okresie pandemii będzie miała niebagatelny wpływ na życie i pracę mieszkańców dużych miast. Trudno powiedzieć w tej chwili, w jakim stopniu i na jak długo powszechna stanie się praca zdalna, a tym samym nastąpi spadek zainteresowania najmem ze strony osób przenoszących się do pracy do dużych miast. 

Wojciech Chotkowski, prezes zarządu Aria Development

W roku bieżącym nic nie wskazuje na pogorszenie koniunktury na rynku oraz sytuacji w polskiej i światowej gospodarce. Obserwujemy silne odbicie na giełdach oraz wskaźników PMI. Dodatkowo niskie stopy procentowe zachęcają do inwestowania w nieruchomości. Obecnie skupiamy się na działalności deweloperskiej i rozwoju organicznym, niemniej jednak jesteśmy otwarci na propozycje współpracy.

Cezary Grabowski, dyrektor sprzedaży i marketingu Bouygues Immobilier Polska 

Polityka współpracy z funduszami lub inwestorami instytucjonalnymi Bouygues Immobilier Polska jest taka sama od lat. Jesteśmy niezmiennie zainteresowani współpracą przy sprzedaży pakietów lub całych budynków. 


Autor: Dompress.pl 


wtorek, 11 sierpnia 2020

Czy kupujący mieszkania mają trudności z uzyskaniem kredytu

Jak wiele osób chcących kupić mieszkania dostaje odmowne decyzje kredytowe? Jak często klienci deweloperów zmuszeni są zrezygnować z zakupu lokalu? Czy wydłużył się czas konwersji umowy rezerwacyjnej w umowę przedwstępną? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl 

Mirosław Kujawski, członek zarządu Develia S.A.  

Z uwagi na obecną sytuację, wprowadziliśmy dla klientów szereg udogodnień, m.in. wydłużyliśmy okres obowiązywania umowy rezerwacyjnej. Dzięki temu klienci mają więcej czasu na decyzję i sprawdzenie swojej zdolności kredytowej na przykład u jednego z naszych doradców finansowych. Jednocześnie sam proces pozyskiwania kredytu wydłużył się, co przekłada się na dłuższy okres przekształcenia się umowy rezerwacyjnej w umowę deweloperską.

Pandemia, wprowadzony lockdown oraz zaostrzenie polityki kredytowej przez banki wpłynęły także na spadek zdolności nabywczej części klientów. Szczególnie dotknięte zostały osoby pracujące w branżach takich jak turystyka czy transport. Tym samym odsetek odstąpień od zakupu mieszkania w najgorszym momencie był nawet dwukrotnie wyższy w porównaniu z poprzednimi latami.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

Faktycznie czas konwersji umowy rezerwacyjnej w umowę przedwstępną istotnie się wydłużył. Rezygnacje z kupna zarezerwowanego lokalu nie są jednak częstym procederem. Zaostrzenie polityki kredytowej banków nie zmieniło wiele. Powody, dla których klienci decydują się na rezygnację z zakupu zarezerwowanego mieszkania bywają różne. Część osób jest zmuszona do zaniechania zakupu lokalu przez trudności związane z pozyskaniem finansowania. Motywem decyzji bywają również względy osobiste, jak utrata pracy. Mając na uwadze trudności, z jakimi zmagają się klienci, staramy się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom modyfikując na przykład wysokość transzy i terminy płatności.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Nie zauważamy obecnie pogorszenia sytuacji na rynku kredytów hipotecznych. Nasi klienci mają pełne wsparcie współpracujących z nami doradców finansowych. To obniża ryzyko odmowy kredytu i braku finansowania. Oferujemy bezpłatną pomoc sprawdzonych ekspertów finansowych, który pomagają we wszelkich kwestiach związanych z finansowaniem zakupu mieszkania. Sprawdzą zdolność kredytową w 15 bankach i podpowiedzą najkorzystniejszą ofertę dostępną na rynku.

Warto podkreślić, że nadal ponad 45 proc. naszych klientów kupuje mieszkania za gotówkę, co stabilizuje sprzedaż zarówno w krótkim, jak i długim terminie. Dlatego nie potwierdzamy wydłużenia czasu konwersji umów. Klienci powrócili do zainteresowania zakupem mieszkania, często poszukują też nowego lokum ze względu na coraz popularniejszą pracę zdalną.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Z całą pewnością wydłużył się czas zapadalności decyzji klientów o zakupie lokalu i wydłużył się proces administracyjny związany z pozyskiwaniem finansowania zewnętrznego po wybuchu pandemii. Klienci nie zawsze podają powód rezygnacji z transakcji, w związku z czym trudno wskazać szacunkową proporcję odstąpień od umowy rezerwacyjnej spowodowanych brakiem finansowania i innymi przyczynami. Odmowne decyzje kredytowe zdarzają się w podobnej ilości, jak w przeszłości przed pandemią. W związku ze zmniejszeniem obostrzeń rządowych w ujęciu ogólnym widoczne jest stopniowe powracanie części banków do tradycyjnej polityki udzielania kredytów. 

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Klienci, którzy decydują się na zakup mieszkania w inwestycjach klasy premium, które mamy w ofercie, m. in.: Bliska Wola Tower w Warszawie, Hanza Tower w Szczecinie, czy Osiedle Nowe Tysiąclecie w Katowicach na ogół nie mają problemów z otrzymaniem kredytu. Sytuacje rezygnacji z powodu braku finansowania kredytem zdarzają się sporadycznie, gdyż tylko niewielki procent naszych klientów ubiega się o finansowanie na początkowym etapie zakupu. W przeważającej liczbie klienci, jeśli w ogóle biorą kredyt, to na mniejszą część wartości lokalu. Dlatego relatywnie niewielki procent spotyka się z odmową lub obniżeniem zdolności kredytowej. Najczęściej dotyka to osoby prowadzące działalność gospodarczą, nawet gdy utrzymały dochody na tym samym poziomie co przed pandemią. Nie zaobserwowaliśmy by czas konwersji umowy rezerwacyjnej w umowę przedwstępną wydłużył się wskutek zaostrzenia polityki kredytowej przez banki. Po podpisaniu umowy rezerwacyjnej klienci mają około 3-7 dni na podpisanie umowy deweloperskiej/przedwstępnej i przeważnie dotrzymują tego terminu. Niewątpliwie jednak obecne zaostrzenie polityki finansowej przez banki, z których wiele podniosło wymagany wkład własny z 10 nawet  do 30 proc., utrudnia lub wyklucza zaciągnięcie kredytu, a co za tym idzie zmniejsza motywację do zakupu mieszkania pewnej grupy klientów. 

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska

Nie widzimy większych zmian, jeśli chodzi o czas i przebieg procesu konwersji rezerwacyjnych na umowy przedwstępne, proces przebiega bez zakłóceń.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Nie zauważyliśmy szczególnego wzrostu ilości rezygnacji spowodowanych brakiem zdolności kredytowej. Takie przypadki miały miejsce również przed pandemią. Obserwujemy jednak znaczące wydłużenie okresu procedowania kredytów hipotecznych. Rekordziści zawierają umowy deweloperskie po 4 miesiącach od podpisania umowy rezerwacyjnej.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest 

Klienci, którzy dotychczas podpisali z nami umowy rezerwacyjne w większości przypadków podpisali umowy deweloperskie. Są jeszcze klienci, którzy potrzebują więcej czasu na to, by ostatecznie zdecydować o zakupie. Obecnie jest czas weryfikacji klientów przez banki i wkrótce okaże się ilu nabywców otrzyma decyzje pozytywne, a ile osób będzie musiało odłożyć zakup mieszkania na później. Zdarzyły się też w ostatnim czasie rezygnacje z umów rezerwacyjnych ze względu na pogorszenie się sytuacji finansowej klientów w związku z pandemią, zakończone brakiem uzyskania finansowania w banku.

Edyta Kołodziej, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu w Nickel Development

Od początku pandemii mieliśmy do czynienia z pojedynczymi przypadkami odstąpienia od rezerwacji. Większa część z nich nie wiązała się jednak z przyczynami finansowymi. Dostajemy natomiast sygnały o wydłużonych okresach procedowania wniosków kredytowych od klientów, którzy proszą o przedłużenie umów blokady. 

Agata Zambrzycka, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Aria Development

Nie widzimy wydłużenia się czasu konwersji umowy rezerwacyjnej w umowę przedwstępną. Nasi klienci załatwiają wszystkie formalności związane z kredytem od razu po podpisaniu umowy deweloperskiej lub przedwstępnej. Rzeczywiście obserwujemy wydłużenie procesu uzyskiwania kredytów. Rozumiemy zaistniałą sytuację i dlatego oferujemy elastyczne warunki i 60-dniowy termin na załatwienie wszystkich formalności kredytowych.

Mieliśmy kilku klientów wykonujących zawody wyższego ryzyka w czasie pandemii tj. fryzjer, kosmetyczka, czy lekarz, którym banki odmówiły kredytowania bądź uzyskali niższą kwotę kredytu. Były to jednak jednostkowe przypadki.

 

Autor: Dompress.pl

poniedziałek, 3 sierpnia 2020

W których osiedlach kupują mieszkania inwestorzy

Którymi projektami mieszkaniowymi szczególnie interesują się osoby lokujące nadwyżki finansowe w nieruchomości? Jakie mieszkania wybierają najczęściej? W jakiej cenie? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl 

Mirosław Kujawski, członek zarządu Develia S.A.   
Osoby lokujące nadwyżki finansowe w mieszkania najczęściej wybierają lokale o najmniejszych metrażach, szczególnie jednopokojowe. W okresie rosnącej inflacji dla inwestorów jest to atrakcyjna alternatywa dla niskooprocentowanych lokat. Inwestycje w małe mieszkania są najkorzystniejsze z uwagi na niższy wymagany wkład własny i koszty wykończenia lokalu oraz wyższą, możliwą do uzyskania rentowność w porównaniu z lokalami o dużej powierzchni. Największym zainteresowaniem inwestorów cieszą się mieszkania w inwestycjach: Osiedle na Woli w Warszawie, Kamienna 145 we Wrocławiu, Przy Mogilskiej w Krakowie, Baltea Apartments w Gdańsku oraz drugim etapie Ceglanej Park w Katowicach. Ceny mieszkań w zależności od miasta zaczynają się od 250 tys. zł.
Zbigniew Juroszek, prezes Atal  
Inwestorzy poszukający mieszkań pod wynajem decydują się zazwyczaj na najmniejsze lokale, głównie funkcjonalnie zaprojektowane kawalerki lub dwupokojowe mieszkania o kompaktowym metrażu. Wybierają inwestycje w centrach miast lub dobrze z nimi skomunikowane. Mamy w ofercie szereg projektów z apartamentami inwestycyjnymi o charakterze aparthotelowym, które przyszli nabywcy będą mogli wynajmować we własnym zakresie. W Trójmieście takie lokale dostępne są w dwóch inwestycjach – Atal Baltica Towers, zlokalizowanej przy Alei Gen. Hallera, 800 metrów od Zatoki Gdańskiej oraz Modern Tower powstającej w Gdyni przy ulicy Kazimierza Górskiego, w pobliżu gdyńskiego centrum biznesowego. 
Projekty z lokalami inwestycyjnymi mamy także w Warszawie. Na Pradze Południe w pobliżu głównych szlaków komunikacyjnych prawobrzeżnej Warszawy powstaje Nowa Grochowska Mikroapartamenty Inwestycyjne, a projekt Nowy Targówek Mikroapartamenty Inwestycyjne usytuowany jest w sąsiedztwie nowo otwartej stacji drugiej linii metra. 
We Wrocławiu w sprzedaży są lokale w Krakowska 37 Apartamenty Inwestycyjne. W Krakowie natomiast budujemy Bagry Park Apartamenty Inwestycyjne. Poza tym, realizujemy atrakcyjne inwestycje zlokalizowane w centrach miast jak m.in. katowicki projekt Sokolska 30 Towers, prestiżowe osiedle Atal Residence powstające na krakowskim Zabłociu, czy poznańską Rezydencję Chwaliszewo, które są równie interesujące dla inwestorów. 
Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A. 
Z całą pewnością osoby chcące zainwestować w nieruchomości najbardziej przyciąga teraz nasza, prestiżowa inwestycja Bliska Wola Tower, która będzie największym budynkiem mieszkalnym w Warszawie. Trójgłowy wieżowiec będzie miał 92 metry wysokości i 27 kondygnacji naziemnych oraz czterokondygnacyjny parking. Z wyższych pięter będzie się roztaczał spektakularny widok na centrum Warszawy. W październiku tego roku budynek osiągnie docelową wysokość, a do użytku oddany zostanie w drugiej połowie 2021 roku. Projekt obejmuje realizację 1500 lokali, pasażu handlowo-usługowego i dwupoziomowej części gastronomicznej oraz części biurowej z niespełna 10 tys. mkw. powierzchni. Inwestorzy najczęściej wybierają tu apartamenty inwestycyjne o małym metrażu jedno lub dwupokojowe o wartości do 500 tys. zł. 
Osoby poszukujące lokali w nieruchomościach premium, o wysokiej rentowności, wyróżniających się dobrą lokalizacją i standardem, interesują się także gotowymi lokalami na wynajem w apartamentowcu Jerozolimskie Invest. To obiekt z recepcją i podziemnym parkingiem oraz dogodnym połączeniem z drogami wjazdowymi do Warszawy, położony 9 minut jazdy od lotniska Okęcie. Klimatyzowany, nowoczesny, elegancki, modnie i funkcjonalnie urządzony lokal można tu kupić w cenie od 275,5 tys. zł. 
Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper
Z uwagi na zróżnicowaną ofertę lokalową w zakresie parametrów lokalizacyjnych i fizycznych, a także charakteru inwestycyjnego trudno ocenić, która z naszych inwestycji cieszy się największą popularnością. Część klientów poszukuje niewielkich metraży w typowych inwestycjach mieszkaniowych, jak nasze Osiedle Zielone czy Osiedle Pastelowe w celu wynajmu długoterminowego i czerpania z niego korzyści. Trzeba jednak zaznaczyć, że duże zainteresowanie wzbudza również zrealizowane przez nas w sercu Gdańska przedsięwzięcie Grano Residence, które zachwyca unikalną architekturą i dwuskładnikową formułą - apartamenty mieszkaniowe i condohotel. Interesujący dla inwestorów jest też projekt Sol Marina za sprawą jedynej w Polsce mariny, zapewniającej nabywcom apartamentów możliwość zakupu prywatnego miejsca do cumowania jachtów i łodzi motorowych. 
W ramach wymienionych inwestycji klienci wybierają głównie lokale z pięknym widokiem, nasłonecznione, o funkcjonalnym rozkładzie zapewniającym możliwość zaaranżowania przestrzennej strefy dziennej, jak i komfortowej strefy sypialnianej - w przypadku lokali wybieranych pod zamieszkanie lub posiadających program użytkowy, pozwalający na maksymalne wykorzystanie przestrzeni pod lokalizację miejsc noclegowych - w przypadku lokali wybieranych pod wynajem.   

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest  
Największym zainteresowaniem wśród osób lokujących nadwyżki finansowe w zakup mieszkań cieszą się inwestycje, które znajdują się w bardzo dobrych lokalizacjach, przede wszystkim w pobliżu stacji metra. Takie projekty uważane są za najbezpieczniejsze ze względu na przekonanie klientów, że w dłuższej perspektywie nie stracą na wartości, bo zawsze będą chętni by wynająć mieszkanie w takich lokalizacjach. Obecnie realizujemy dwa tego typu projekty, które położone są w odległości do 5 minut pieszo od metra. Pierwszą z nich jest Metro Park na Bielanach przy stacji Słodowiec, a drugą  Apartamenty Oszmiańska 20 w pobliżu stacji Targówek Mieszkaniowy. Najczęściej wybierane są w nich lokale jedno i dwupokojowe. Ceny zaczynają się od 267 tys. zł.
Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.
We wszystkich inwestycjach notujemy zainteresowanie inwestorów, lokujących nadwyżki finansowe. Zwłaszcza w obecnej sytuacji, kiedy stopy procentowe są niskie, a inwestowanie kapitału w instrumenty finansowe czy lokaty bankowe charakteryzuje się niską stopą zwrotu.
Specjalnie dla osób młodych lub poszukujących inwestycji oferujemy nowy format lokali – mikroapartamenty Modern Space w sąsiedztwie projektu City Sfera w warszawskich Włochach. W dwóch budynkach Modern Space znajdą się 402 lokale o metrażach od 17 mkw. do 39 mkw. Na parterze planowane są lokale usługowe i sklepy, a na pierwszym piętrze przestrzeń przeznaczona m.in. na centrum medyczne. Recepcja z portierem, monitoring i ochrona zapewnia bezpieczeństwo, a strefa ogólnodostępnych usług, jak pralnia, suszarnia, fitness, strefa biurowa podnoszą standard inwestycji. Lokalizacja w pobliżu ośrodków biznesowych gwarantuje doskonałą stopę zwrotu. Możliwość wykończenia pod klucz i  odpisania podatku VAT to kolejne atuty Modern Space. To idealna inwestycja pod względem lokowania kapitału. Pierwsza oferta mieszkań w Warszawie w najbardziej poszukiwanym, małym metrażu i tak wysokim standardzie wykończenia oraz pakietem usług dodatkowych.
Eryk Nalberczyński, dyrektor ds. sprzedaży w Lokum Deweloper 
W polu zainteresowania inwestorów znajdują się przede wszystkim mieszkania o mniejszych metrażach - około 30 mkw., zlokalizowane blisko centrum lub w dobrze skomunikowanych z nim częściach miasta. W naszej ofercie wyjątkową propozycją dla grupy nabywców inwestycyjnych są apartamenty w osiedlu Lokum Vena w sercu Wrocławia. To realizacja łącząca doskonałe położenie w pobliżu Ostrowa Tumskiego z unikatową oprawą architektoniczną w postaci odrestaurowanej, historycznej zabudowy. W ramach trwającej aktualnie promocji mieszkania o powierzchni około 30 mkw. w tej inwestycji kupić można za niespełna 400 tys. zł. 
Atrakcyjną opcją dla inwestorów są również lokale w osiedlu Lokum Porto, które powstanie w pobliżu Odry na wrocławskim Starym Mieście. Ceny mieszkań liczących około 30 mkw. zaczynają się tam od 320 tys. zł. 
Na rynku krakowskim ciekawą ofertę stanowią mieszkania w inwestycji Lokum Salsa, którą realizujemy na Zabłociu, niedaleko Bulwarów Wiślanych i Kazimierza. Lokale o powierzchni powyżej 70 mkw. zostały zaprojektowane w taki sposób, by możliwy był ich łatwy podział na mniejsze jednostki. Dzięki temu w ramach jednego zakupu zyskać można 2, a nawet 3 niezależne mieszkania o metrażu od 21 mkw. do 42 mkw. Z uwagi na atrakcyjną lokalizację i funkcjonalne układy mieszkań powodzeniem wśród nabywców poszukujących nieruchomości przeznaczonych na wynajem cieszą się również nasze, krakowskie projekty – Lokum Siesta i Lokum Vista.
Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska
Od wielu miesięcy a nawet lat widzimy duże zainteresowanie klientów lokujących nadwyżki finansowe w mieszkania. Wynika to oczywiście z bardzo niskiego oprocentowania lokat bankowych, dla których inwestycja w mieszkanie stanowi bardzo rozsądną alternatywę. W związku z kolejną obniżką oprocentowania depozytów, spodziewamy się utrwalenia tego trendu. Jeśli chodzi o zainteresowanie w konkretnych inwestycjach, to w każdym z aktualnie realizowanych projektów widzimy zbliżony, wysoki udział klientów gotówkowych. Zainteresowanie rozkłada się równomiernie pomiędzy większe, trzy i czteropokojowe mieszkania w warszawskiej inwestycji Na Bielany oraz mniejsze, jedno i dwupokojowe lokale w inwestycji Omulewska 26. Przykładamy dużą wagę do wyboru atrakcyjnych i perspektywicznych lokalizacji, tak by budowane przez nas mieszkania stanowiły atrakcyjną, długofalowa lokatę kapitału.
Edyta Kołodziej, dyrektor Sprzedaży i Marketingu w Nickel Development
Największym zainteresowaniem ze strony inwestorów cieszą się mieszkania i apartamenty w poznańskiej inwestycji ST_ART Piątkowo, zlokalizowanej przy ulicy Lechickiej. Najwięcej zapytań dotyczy mieszkań o powierzchni do 45 mkw.
Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic 

Szczególnym zainteresowaniem klientów inwestycyjnych cieszy się nasz budynek w sąsiedztwie warszawskiej Starówki – Apartamenty Przy Arsenale, który usytuowany jest 300 metrów od parku Krasińskich, 700 metrów od warszawskiej Starówki i Teatru Wielkiego, 400 metrów od placu Bankowego. Najważniejszą cechą nieruchomości jest jej lokalizacja, a w przypadku Apartamentów Przy Arsenale lokalizacja jest unikatowa.

Jarosław Kozak, wiceprezes zarządu Waryński S.A. Grupa Holdingowa 
Inwestycja Atol w Gdańsku  jest stworzona dla ludzi chcących lokować nadwyżki finansowe w nieruchomościach. Atutem oferty jest wysoki standard wykończenia oraz rozplanowanie przestrzeni, odpowiadające na potrzeby wynajmu krótko i długoterminowego. Klienci najchętniej wybierają mieszkania małe lub lokale inwestycyjne z VAT 23 proc. Duży atut inwestycji to łatwe do aranżacji lokale typu studia o powierzchni 50 - 60 mkw. 
Agata Zambrzycka, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Aria Development
W naszych inwestycjach, zarówno w Wieliszewie, jak i w Łomiankach grupą docelową są osoby, które chcą zamieszkać z dala od zgiełku miasta, w otoczeniu zieleni, ceniące ekologiczne i inteligentne rozwiązania. Niewielki procent nabywców to klienci typowo inwestycyjni, którzy najczęściej kupują lokale o powierzchni do 40 mkw. Takie mieszkania w naszych realizacjach zostały już sprzedane, ale ruszamy właśnie z nowym projektem – Osiedle Natura 2 w Wieliszewie. W ofercie znajdzie się 230 mieszkań o powierzchni od 29 mkw. do 73 mkw. z windami, garażami podziemnymi i rozwiązaniami ARIA Eco Smart. Klienci inwestycyjni znajdą wśród nich ciekawe propozycje. 
Karolina Guzik, menadżer sprzedaży w spółce mieszkaniowej Skanska
Niewątpliwie największym zainteresowaniem cieszą się nasze inwestycje na warszawskim Mokotowie, czyli Holm House oraz Jaśminowy Mokotów. Stanowią one większość sprzedawanych w ostatnim czasie mieszkań. Wynika to przede wszystkim z lokalizacji osiedli. Z jednej strony z bliskości do biznesowego serca Warszawy, dobrego dojazdu do centrum i innych dzielnic, a z drugiej strony do spokojnych terenów zielonych, które pozwalają na wypoczynek i stały kontakt z przyrodą. Jeśli chodzi o wielkość mieszkania, największą popularnością cieszą się lokale trzypokojowe, choć w ostatnim miesiącu widzimy również wzrost zainteresowania mieszkaniami dwupokojowymi.
Cezary Grabowski, dyrektor sprzedaży i marketingu Bouygues Immobilier Polska 
W ostatnich miesiącach zauważyliśmy istotny wzrost liczby osób, które lokują nadwyżki finansowe w zakup nieruchomości. Analiza naszej sprzedaży w bieżącym roku pokazuje, że udział klientów finansujących zakup ze środków własnych to około 60 proc. 
Warto zauważyć, że w naszej ofercie znajduje się duża liczba mieszkań, które spełniają wymogi inwestorów, świetnych pod wynajem. We Wrocławiu realizujemy inwestycję Zajezdnia Wrocław na klimatycznym Nadodrzu, w której dominują jednopokojowe lokale typu studio o powierzchni od 27 mkw. do 32 mkw. Ceny zaczynają się od 269 900 zł. W budynku zaprojektowaliśmy także kilkupokojowe mieszkania do 56 mkw. a także lokale usługowo-handlowe, klub mieszkańca i halę garażową. 


Autor: Dompress.pl